نظريه بازى ها (game theory) شاخه اى از رياضيات است كه در تحليل رفتار انسان و تعاملش با ديگران به كار مى رود.اين نظريه در حوزه ي علوم انساني و مخصوصا در مديريت كاربرد فراواني دارد.طبق اين نظريه كه شامل اصول چندي است، انسان موجودي عقلاني واقتصادي است كه از ديد حداكثر سود و حداقل زيان به اطراف خود مي نگرد و در تقابل با ديگران بهينه ترين تصميم ها و استراژي هايِ ممكن را مي سنجد و به زندگي بسان عرصه شطرنجي مي نگرد كه براي رويايي با ديگران و براي هزاران حركت مهر هاي تصميمش ،واكنش هاي لازم را تدارك ديده است.بازيكنان بايد تصميم بگيرند كه كى همكارى كنند و كى «تقلب» كنند.با اين حال در نظريه بازي ها جايي را هم براي نظام فداكاري در گونه هاي اجتماعي پيش بيني شده(مانند خويشاوندان ژنتيكي نسبت به هم) كه در مجموع نميتوان انها را به اصول نظريه بازي ها تعميم داد

ماهيت اصلي بازي ، «بدست آوردن و از دست دادن» است شايد عادلانه ترين و بهترين وضعيت در اين نظريه ،بازي بر اساس اصل «برد – برد» است و هر دو طرف بازي از اين همكاري منتفع شوند(تقريبا اين اصل را در بازي پرونده هسته اي ،بارها و بارها از مسئول اول هسته اي ايران شنيده ايد) اما از انجا كه هميشه نميتوان بر اساس خوشبيني ريسك نمود، ممكن است اگر يكى تقلب و ديگرى همكارى كند، متقلب بزرگترين پاداش ممكن را مى گيرد و همكارى كننده به بدترين شكل مى بازد ..بنظرم خانمها بدليل حس عاطفي اشان و ضعف و نقصان در تجزيه و تحليل منافعشان ،در اغلب موارد بازنده اصلي در اين ميان بوده اند.

در مورد فالاچي يك بار مصاحبه اي ازبهمن فرزانه مترجم خوشنام «صد سال تنهايي» ماركز كه ترجمه چند اثر فالاچي رو هم در ايران انجام داده خواندم كه او را نويسنده اي دروغگو،شياد و باري به هر جهت خوانده بود .خيلي ها فالاچي را مثال و نماد بي اخلاقي ژورناليستي مي دانند كه همواره اصول حرفه اي را فداي اصول اخلاقي كرده..در مورد او معروف است كه در جنگ يوگسلاوي ،پولي به رانندة آمبولانس صليب سرخ داده بود تا در ِ آمبولانس را باز بگذارد که جنازه‌ها بيرون بريزند و ايشان عکاسي کنند!

harad20@gmail.com